Өткен жыл қазақстандықтар үшін оңай болған жоқ. Қаңтардағы қайғылы оқиғалар еліміздің ішкі тұрақтылығына бірқатар жылдар бойы жанама түрде жинақталып келе жатқан қауіптер мен қатерлердің ауқымды қабатының бар екенін көрсетті. Бұған халықтың өмір сүру деңгейін едәуір нашарлатқан пандемияның салдары сияқты, сонымен қатар алдыңғы уақытта жинақталған жүйелік кемшіліктер – олигархизация, сыбайлас жемқорлық, бюрократия, мемлекеттік аппаратты кәсібилендірмеу, мызғымас құлшыныс пен кез-келген жолмен ақша табуға деген ұмтылыс әсер еткені анық. Өз артықшылықтарын сақтап, билікті-меншікті ұлғайту ниетімен белгілі бір топтар мемлекеттік төңкеріс жоспарларын жүзеге асыруға кірісті, бұл Қазақстандағы ірі саяси дағдарысты тудырды. Бақытымызға орай, олардың қылмыстық жоспарлары Мемлекет басшысының табандылығы мен тәртіп орнату шараларының арқасында сәтсіздікке ұшырады.
Сонымен бірге, қаңтардағы оқиғалар билікті ішкі процестерге мұқият қарауға, қоғамдағы өзгерістерге нақты қоғамдық сұраныс қандай екендігі туралы қорытынды жасауға мәжбүр етті. Осылайша, Әділетті Қазақстан тұжырымдамасы өзінің нақты мәніне ие болды, әділеттілік философия саласындағы абстрактілі ұғым емес, нақты әрекеттерді талап ететін саясаттың нақты формуласы екені белгілі болды. Бұл түсініктің көрінісі демократиялық негіздерді нығайтуға және экономиканы деолигархизациялауға бағытталған саяси реформаларды жеделдету болды. Ел бұл тәсілді 2022 жылғы маусымда жалпыхалықтық референдум қабылдаған конституциялық реформаларда бекітті. Қазақстандағы демократияландыру процесі қайтымсыз сипатқа ие болды. Қоғамның демократияға деген кешіктірілген сұранысын Президент Қ.Тоқаев түбегейлі қолдады, ол президенттік курсты бір жеті жылдық мерзімге шектеу, Мемлекет басшысының туыстарының квазимемлекеттік сектордағы саяси лауазымдар мен басшылық қызметтерді иеленуіне тыйым салу туралы бастамаларымен Жаңа Қазақстанда билікті тартып алу мен сыбайлас жемқорлыққа орын болмайтынын анық айқындатты.
Сондай-ақ, ел көшбасшысының орасан зор дипломатиялық тәжірибесінің арқасында әлемдік геосаяси текетірестің Сцилла мен Харибданы шебер айналып өтіп, Қазақстан сыртқы сын-қатерлерді табысты және абыроймен еңсергенін атап өту орынды. Біз Тәуелсіздігімізді бір түйір де құрбан етпей Ресей, Қытай, Украина және Батыспен достық қарым-қатынаста қалдық.
Өткен жылдың үшінші ірі саяси оқиғалары – 20 қарашада өткен Президент сайлауында Қ.Тоқаевқа бәсекелестердің табылмауы ғажап емес. Сайлау науқанының қорытындылары Қазақстан халқы өзіне лайықты сенім артатын және елдің алдағы жеті жылда табысты дамуы үшін үміт артқан адамды таңдағанын айқын көрсетті.
Біз жаңа, 2023 жылға кірдік. Ол барлық болжамдар бойынша күрделі болады. Бірақ егер қазақстандықтар бірігіп, өз тәуелсіздігіне адал болып, алға қойған мақсаттарымен табандылықпен жұмыс істесе, биылғы жыл Отанымыздың өркендеуіне жасалған кезекті қадам болатынына нық сенім бар.
Ерболат Сейлеханов
ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ-дың Алматы қаласындағы Өкілдігінің бас ғылыми қызметкері
