2024 жылы Беларусьте үлкен сайлау циклі басталады. 2024 жылғы 25 ақпанда елде Парламент және жергілікті кеңестер депутаттарының бірыңғай дауыс беру күні өтті. Содан кейін осы көктемде бүкіл Беларусь халықтық жиналысының делегаттарын сайлау науқаны күтілуде. Бұл орган 2022 жылы республикалық референдум қорытындысы бойынша конституциялық мәртебеге ие болды. Екі жылдық сайлау кезеңінің соңғы кезеңі 2025 жылғы президенттік сайлау болады.
Парламенттік сайлау барысында депутаттыққа барлығы 298 кандидат ұсынылды. Кандидаттардың жалпы санынан 31 жасқа толмаған адамдар саны – 10 адам. Тізімдегі әйелдер 30%-дан сәл асады. Депутаттыққа үміткерлер қоғамның әртүрлі салаларын ұсынды: ғылым, білім, мәдениет және спорт салаларынан 82 өкіл. Мемлекеттік органдардан 50 үміткер және 49 адам өнеркәсіп, көлік және құрылыс салаларын ұсынды.
Сайлауға барлығы 4 партия қатысты. Алдын ала мәліметтерге сәйкес, 2023 жылы құрылған «Белая Русь» партиясының орындарының көпшілігі – 52 депутат (47%). Сайлауға қатысу шамамен 73% құрады, онда сайлаушылардың көпшілігі (42%) мерзімінен бұрын дауыс берді.
Депутаттыққа үміткерлердің көпшілігінде әртүрлі лауазымдарда, соның ішінде Беларусь аймақтарында жеткілікті жұмыс тәжірибесі бар. Өкілдер палатасының жаңа шақырылымының басты міндеті елдің саяси, экономикалық және әлеуметтік дамуына жәрдемдесу болады.
Қазақстанда алдағы Беларусь сайлауын қызығушылықпен тамашалады. Биыл елімізден бақылау миссияларының құрамына 13 адам қатысты.
Жалпы, бүгінгі таңда қос ел арасындағы ынтымақтастық барлық негізгі бағыттар бойынша жоғары серпінмен және өзара тиімді әріптестікпен атап өтіледі. 30 жылдан астам уақыт бойы Астана мен Минск дипломатиялық қатынастарды байланыстырды: аймақаралық, экономикалық, мәдени байланыстар дамыды. Мысалы, экономикада үкіметаралық және салааралық өзара іс-қимыл тетіктері, оның ішінде сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі Қазақстан-Беларусь Үкіметаралық комиссиясы маңызды рөл атқарады. Елдер арасындағы серіктестіктің драйверлерінің бірі – өнеркәсіптік кооперация. Ірі бірлескен жобалардың ішінде ауыл шаруашылығы техникасын шығару ерекше көзге түседі.
Қазақстан мен Беларусь ведомстволары арасындағы сараптамалық өзара әрекеттестік кең мүмкіндіктер ашады. Мұнда тәжірибе алмасу, конференциялар ұйымдастыру және өткізу, ғылыми басылымдарда бірлескен жарияланымдар дайындау және т.б. өзекті болып табылады. Өңірлік ұйымдар желісі бойынша ынтымақтастық жемісті жүзеге асырылуда. Екіжақты қатынастарды нығайту үшін негіз – халықтық дипломатия нығайтылуда. Көпжылдық ынтымақтастықтың жинақталған қоры және екі елдің жаңа жобаларды дамытуға дайындығы екі ел қарым-қатынастарының болашағына оптимистік көзқараспен қарауға мүмкіндік береді.
Әлішер Әбдірешев,
ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ
Еуропалық және америкалық зерттеулер
бөлімінің жетекші сарапшысы
