Жаңа технологиялардың дамуымен және ХХІ ғасырдағы халықаралық қатынастар жүйесінің өзгеруімен Қазақстан әлемдік аренадағы өз орнын нығайту және Орталық Азия өңірінің орнықты дамуын қамтамасыз ету үшін цифрлық инновацияларды белсенді енгізуде және цифрлық дипломатияны дамытып жатыр. Осыған орай 12-13 қазанда Астанада өткен Digital Bridge 2023 Халықаралық IT-форумы өз алаңында 30-дан астам елден және 300-ден астам IT-компаниялар мен инвесторларды жинап, Қазақстанның инновациялар мен цифрлық болашаққа бағдарлануының жарқын үлгісіне айналды.
Ақпараттық технологиялар мен стартаптар сияқты жоғары технологиялық салаларды дамытуда жаңа технологиялар шешуші рөл атқарады. Қазақстан Google, Mastercard, Starlink және Draper сияқты көшбасшылармен байланыс орната отырып, жаңа технологиялық компанияларды дамыту үшін қолайлы орта құруға белсенді инвестиция салып жатыр. Silkway Accelerator бағдарламасын іске қосып, Google for Startups қолдауымен Astana Hub сияқты алаңдар Орталық Азиядан келешегі зор стартап-жобаларды тарту орталығына айналды. Нәтижелерді атап өту маңызды, өйткені қазір бұл бағдарлама арқылы 37 стартап өтті, олардың жалпы бағасы 400 миллион долларды құрайды. Сондай-ақ Кремний алқабының орталығында Silkroad Innovation Hub қазақстандық платформасының іске қосылуын атап өткен жөн. Алаңның басты мақсаты – Орталық Азия елдері мен Еуразия өңірі стартап-қоғамдастықтары өкілдерінің әлемдік IT-алыптармен жаңа жобаларды дамытудағы күш-жігерін біріктіру.
Интернет пен цифрлық технологиялардың дамуымен Қазақстан мемлекеттік қызметтер көрсетуде азаматтармен және кәсіпорындармен өзара іс-қимылды едәуір жеңілдететін электрондық үкімет жүйелерін белсенді енгізіп жатыр. Бұған құжаттарды тапсыруға арналған электрондық порталдар, мемлекеттік қызметшілермен онлайн-консультациялар және электрондық мониторинг жүйелері кіреді. Бұл неғұрлым ашық және жауапты үкімет құрудың маңызды қадамы.
Цифрлық дипломатия Қазақстанға басқа елдермен және халықаралық ұйымдармен байланыстарды нығайту үшін қуатты құралдарды ұсынады. Электрондық байланыс және әлеуметтік медиа дипломаттарға нақты уақыт режимінде пікір алмасуға және ақпарат алмасуға мүмкіндік береді. Бұл әсіресе тез өзгеретін әлемде маңызды. Бұл әлемдік проблемаларды бірлесіп шешу, келіссөздер жүргізу және халықаралық ынтымақтастықты нығайту мүмкіндіктерін жақсартады. БҰҰ сияқты әлемдік ұйымдардың жұмысына Қазақстанның белсенді қатысуы және өзінің бейбіт бастамаларын ілгерілету үшін цифрлық платформаларды пайдалану мысал бола алады.
Климаттың өзгеруі және кедейлік сияқты жаһандық сын-қатерлермен күресу цифрлық дипломатия мен технологиядан да қолдау ала алады. Деректерді жинау, шешімдерді әзірлеу және елдер арасындағы күш-жігерді үйлестіру үшін цифрлық құралдарды пайдалану бұл күресті тиімді ете алады. Қазақстан Еуразияның орталығында орналасқан ел ретінде осы проблемаларды шешуде халықаралық күш-жігердің белсенді қатысушысы мүмкіндігіне ие. Жалпы, жаңа технологиялар Қазақстан мен Орталық Азия өңірінің дамуында маңызды рөл атқарады. Олар халықаралық қатынастарды жақсартуға, экономикалық дамуға, мәдени алмасуға және жаһандық сын-қатерлерді шешуге бірегей мүмкіндіктер береді. Болашақта осы аймақтың өркендеуін қамтамасыз ету үшін цифрлық технологиялар мен цифрлық дипломатияны дамытуға инвестиция салуды жалғастыру маңызды. Қазақстан трендтерді мұқият қадағалап, әлемнің үдемелі және тұрақты дамуына қол жеткізу үшін жаңа технологияларды пайдалануға дайын.
Ескендір Ақылбаев,
ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ
Еуропалық және америкалық зерттеулер бөлімінің бас сарапшысы
