Өткен аптада Мемлекет басшысы Германияға жұмыс сапары барысында ел басшылығымен және іскер топтардың өкілдерімен бірқатар келіссөздер жүргізді.
Келіссөздер екі жақты қатынастардағы көптеген мәселелерді қамтыды. Энергетика және көлік логистикасы саласындағы ынтымақтастық мәселелері кездесуге арқау болды. Германия – ЕО экономикасының жетекші локомотиві. Бұл елмен қарым-қатынасты дамыту 30 жылдан астам уақыт бойы біздің республикамыздың еуропалық бағыттағы сыртқы саяси басымдықтарының бірі болып келді.
Германия «Дружба» мұнай құбыры арқылы неміс мұнай өңдеу зауыттарының жұмысын қамтамасыз ететін шикізатты Қазақстаннан импорттайды. Қазақ мұнайы, бір жағынан, Германияның энергетикалық жүйесі үшін панацея болмаса, екінші жағынан, қара алтынның жеткізілімдерін әртараптандыруды қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.
Қос ел басшылығының баспасөзге берген бірлескен мәлімдемесінде Қ. К. Тоқаев Берлиннің өтініші бойынша Астана құбыржол мұнайын жеткізуді ұлғайтуға дайын екенін жеткізді. Мұндай мәлімдеме Қазақстан мен Германия арасындағы «Дружба» мұнай құбырының негізгі бенефициарлары үшін ұзақ мерзімді артықшылықтарға байланысты Қазақстанның ұтымды және прагматикалық стратегиясына сәйкес келеді.
Тараптар сауда бағыттарын әртараптандыру мүмкіндіктерін талқылады. «Орта дәліздің» маңызы Еуропа мен Азия арасындағы төмен көміртекті кооперацияның қазіргі даму тенденциялары аясында артып келеді. Қазақстанның ЕО үшін «жасыл» сутегінің негізгі жеткізушілерінің бірі және негізгі транзиттік Еуразиялық торап болуға мүмкіндіктері бар.
Сутегі энергетикасының даму серпінін және Еуропадағы желілік көлік инфрақұрылымының трансформациясын ескере отырып «Орта дәліз» зәкірлік инвестициялық жобаларды іске асыру мүмкін болатын «жасыл» маршрутқа айналу әлеуетіне ие. Осыған байланысты іскер топтардың өкілдерімен кездесулер шеңберінде сауда-экономикалық саладағы көпжоспарлы ынтымақтастық үшін жаңа көкжиектерді аша алатын көлік-логистика саласындағы Қазақстан-Германия кооперациясының мүмкіндіктері талқыланды.
Сонымен қатар Мемлекет басшысы сауда-экономикалық ынтымақтастық пен көпжақты деңгейдегі көлік логистикасы мәселелері талқыланған бірінші «Орталық Азия – Германия» саммитіне де қатысты. Бұл формат «Орталық Азия – Еуропалық одақ» диалогына практикалық және мазмұнды серпін беруге мүмкіндік береді.
Қазақстан өзінің көпвекторлы сыртқы саясатын ұстанатынын және «Орталық Азия – Германия» форматы мұны көрсетудің тағы бір мүмкіндігі болғанын атап өткен жөн. «Орталық Азия – Германия» саммиті барлық жетекші елдермен жұмыс істейтін бірқатар бастамашыл «Орталық Азия+» диалогтарын толықтырады.
Қ. К. Тоқаев кездесу қатысушыларының назарын өңірдің Еуразиядағы «стратегиялық орталық» ретінде әрекет ететініне, бұл өңіраралық ынтымақтастық үшін жаңа перспективалар ашатынына аударды. Сонымен қатар аймақ ішіндегі сауда-экономикалық байланыстарды дамыту мүмкіндіктері туралы айтты.
Мемлекет басшысының Германияға сапарының тағы бір маңызды элементі қазіргі геосаяси жағдайға көзқарастармен алмасу болды. Қазақстан Президенті кездесулер барысында біздің еліміз Ресейдің антагонисті емес екенін және халықаралық қатынастар жүйесіндегі ағымдағы мәселелер ұтымдылық пен дипломатиялық еңбекқорлықты талап ететінін анық айтты. Бұл ретте біздің еліміз барлық мүдделі елдермен кедергісіз сауданы жақтайды және сонымен бірге санкциялық режимді ұстанады. Қ. К. Тоқаевтың Германияда айтылған барлық мәлімдемелерін ескере отырып, Қазақстан көпвекторлы сыртқы саясаттың мызғымастығы мен тұрақтылығы идеясын және БҰҰ Жарғысын сақтауды ұстанады.
Бекжан Садықов,
ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ еуропалық және америкалық зерттеулер бөлімінің басшысы
